विनाेद अधिकारी 
कपिलवस्तु–मनसुन सुरु भए सँगै देश भरि नै कृषकहरू धान रोपाइँका लागि व्यस्त भई रहँदा खेतबारी बढी भएका कपिलवस्तु जिल्लाका केही कृषकहरूलाई भने खेत बाँझो हुने चिन्ताले सताएको छ । उनीहरूले वर्षेनी भारतको विहार जिल्ला चम्पारन पुगेर श्रमिक बोलाएर रोपाइँ गर्ने गरेका छन् ।
कपिलवस्तु जिल्ला धान खेतीका लागि भण्डार नै मानिन्छ । तर विगत केही वर्ष देखि युवा जनशक्ति विदेश पलायन हुँदा अधिकांशको जग्गा बाँझो हुने देखिएको छ । साथै धान रोपाइँका लागि जिल्लामा आधुनिकीकरण यान्त्रिक विधि समेत अभाव रहेको यशोधरा गाउँपालिका–३ वसन्तपुरका रमेश मिश्रको गुनासो रहेको छ ।
लुम्बिनी प्रदेशमा ३ लाख ११ हजार ४ सय ४३ हेक्टर धान खेतीको लागि योग्य जग्गा मध्ये कपिलवस्तु जिल्लामा ६९ हजार ४ सय ८० हेक्टर जग्गामा धान खेतीको लागि योग्य जग्गा रहको छ । जस अन्तरगत प्रदेशको १६ प्रतिशत धान खेती कपिलवस्तु जिल्लामा हुने गर्दछ । विगत केही वर्षदेखि धान खेती गर्नका लागि मानिसको अभाव र परम्परागत खेतीलाई विस्थापित गरेर प्रविधिको विकास सँगै आएको कृषि मेसिनहरूको प्रयोग नबढाउँदा जिल्लाको विगत २ वर्षमा धान खेतीमा कमी आएको देख्न सकिन्छ । जसमा जिल्ला ०७९/०८० मा ६८ हजार ५ सय ८० हेक्टर धान खेती भएकोमा ०८०/०८१ मा त्यो घटेर ६५ हजार ८ सय ६६ हेक्टर धान खेती भएको तथ्याङ्कबाट बुझ्न सकिन्छ ।
धान रोपाइँका लागि केही वर्ष पहिले दाङ जिल्लामा श्रमिक ल्याउने गरेकोमा युवाहरू विदेश पलायनपछि भारतको विहार राज्यबाट धान रोपाइँका लागि श्रमिक ल्याउने गरेकोमा प्रत्येक वर्ष श्रमिकको खर्चमा बढोत्तरी भइरहेको र जिल्लामा कृषि आधुनिकीकरण प्रति सरकार सचेत नहुने हो भने आउनु पुस्ता धान खेती प्रति आकर्षित नहुने कृषकको भनाई रहेको छ ।
प्रधानमन्त्री कृषि आधुनिकीकरण परियोजना परियोजना कार्यान्वयन एकाइ कपिलवस्तुले जिल्लामा ०७३/०७४ देखि नै जिल्लामा कार्य गर्दै आएको र धान सुपर जोन अन्तरगत परियोजनाले कृषिमा यान्त्रीकरण,आधुनिकीकरण र बजारीकरण गर्दै आएको र जिल्लामा धान रोपाइँका लागि यान्त्रीकरण न्यून रहेकाले भारतबाट श्रमिक ल्याएर खेती गराउनु पर्ने बाध्यता कृशहरूको रहेको छ ।
जिल्लाका किसान पेडि ट्रान्सप्लान्ट जस्तो उपकरणमा जानु पर्ने प्रधानमन्त्री कृषि आधुनिकीकरण परियोजना परियोजना कार्यान्वयन एकाइ कपिलवस्तुका प्रमुख सहसराम चौधरीको भनाई रहेको छ ।
